[Avengers: Endgame] [Mô hình Kubler-Ross] Black Widow mất và phản ứng cảm xúc của năm người còn lại!

Nếu là tín đồ của điện ảnh nói chung và thể loại siêu anh hùng nói riêng thì ắt hẳn ai trong chúng ta cũng đã từng xem qua những thước phim Endgame. Vũ trụ điện ảnh Marvel đã để lại một kho tàng đầy màu sắc và giàu siêu thực!

Trong một khoảnh khắc ấn tượng của bộ phim, Natasha (Black Widow) đã hi sinh bản thân mình để giành về Viên đá Linh hồn cho đồng đội mình. Sự hi sinh của cô đã để lại rất nhiều cảm xúc trong người hâm mộ lẫn những người bạn đồng hành của cô - 5 người còn lại trong bộ 6 nguyên thủy.

Cảm xúc là thứ chúng ta nhận lại được khi khung cảnh ấy diễn ra. Nhưng điều quan trọng hơn, chúng ta thấy được tình cảm gắn bó của những người được gọi là "đồng đội" trong viễn cảnh mất mát và đau thương ấy.

Ắt hẳn các bạn cũng đã được nghe qua phân tích về những cảm xúc của 5 thành viên đã biều lộ đại diện cho 5 giai đoạn của sự đau buồn.

Đầu tiên, chính là Thor. Anh đại diện cho sự CHỐI BỎ. Anh ấy không chấp nhận việc cô ấy đã chết. Thay vào đó anh cố gắng tìm kiếm một cách nào đó có thể hồi sinh lại Natasha.

Kế đến là Hulk. Anh đáp lại thông tin này bằng sự GIẬN DỮ của bản thân và cố gắng giải tỏa nó bằng cách nắm phăng cái ghế đi.

Tiếp theo, Clint - anh ấy dường như đã THỎA HIỆP. Anh ấy đã đồng hành cùng Natasha đến vùng đất của hành tinh Vormir để lấy Viên đá Linh hồn. Cũng chính anh ấy đã tận mắt chứng kiến Natasha hi sinh. Anh ấy hiểu rằng không thể đảo ngược được mọi thứ và không thể nào cứu được! Anh còn tự nhủ rằng tại sao mình lại còn sống mà đáng lẽ ra mình nên là người hi sinh.

Captain đại diện cho sự CHÁN NẢN. Anh bất lực và không thể nào thốt nên lời nào sau đó. Mặc dù trước đó anh đã từng đáp lời với Tony rằng Natasha cũng có gia đình và đó là chúng ta.

Iron Man - "người đàn ông sắt" là người có vẻ như còn "tỉnh táo" nhiều nhất khi nghe những bi thương ngày hôm đó. Anh CHẤP NHẬN nhanh chóng rằng Natasha đã hi sinh, nhanh chóng hỏi về gia đình của cô ấy

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều sự nhập nhằn về những nhân vật đại diện cho những cảm xúc như thế nào! Đặc biệt ở 3 tuyến nhân vật là Tony, Captain và Clint. Nhưng dù sao, 5 khía cạnh cảm xúc sau khi nhận được tin tức xấu của Natasha cũng đã được dàn diễn viên diễn tả một cách chân thật và nhiều màu sắc.

Về 5 giai đoạn cảm xúc này, chúng thường được biết đến là 5 giai đoạn trong mô hình Kubler-Ross, một mô hình thường được nói đến khi tiếp nhận một điều gì đó đau buồn.

Năm giai đoạn được đề cập đến bao gồm:

1. Chối bỏ
2. Phẫn nộ
3. Mặc cả
4. Chán nản
5. Chấp nhận

Mô hình được xây dựng bởi nhà tâm thần học người Mỹ gốc Thụy Sĩ Elisabeth Kubler-Ross, sơ khai ban đầu để cho thấy sự thay đổi của bệnh nhân nan y đối diện với cái chết như thế nào!

Tuy nhiên, ngày nay chính mô hình đã được mở rộng ra rất nhiều ở các khía cạnh khác nhau của đời sống. Chúng không chỉ giới hạn trong sự tiếp nhận đối với cái chết mà còn với cả nỗi đau, sự mất mát hay đối diện với sự thay đổi nào đó trong cuộc sống.

• Từ chối là một cơ chế phòng thủ phổ biến được sử dụng để bảo vệ bản thân khỏi khó khăn khi xem xét một thực tế đáng buồn.
• Giận dữ thường được nhận thấy ở những người đã chấp nhận thực tại đau buồn. Tuy nhiên, họ chưa thực sự chấp nhận rằng đó là một tình huống đã phải có mà đôi khi thay vào đó là sự đổ lỗi, quy trách nhiệm,... Giai đoạn này chính là lúc khiến bản thân người trải nghiệm dễ bị bỏ rơi nếu không nhận được một sự đồng cảm nhất định nào đó.
• Mặc cả là khi bản thân người trải nghiệm chấp nhận sự thật và tìm kiếm cách giải quyết nào đó. Họ có thể mặc cả rằng nếu tôi không làm điều kia thì việc này sẽ không xảy đến với tôi chứ? Nếu tôi làm theo những gì anh nói tôi có thể tốt hơn chứ? Đôi lúc điều mặc cả ấy là thực tế, nhưng đôi lúc lại mang một màu sắc siêu tưởng tượng nào đó, hoặc ít nhất là không khả thi ở thời điểm hiện tại.
• Chán nản là giai đoạn mà gần như khi nhận ra tất cả mọi thứ là vô nghĩa, mọi thứ gì đó lấp đầy toàn bộ tâm trí và cảm xúc khiến bạn không thể nào thốt nên lời được. Một sự bất lực mà đôi khi được xem là tuyệt vọng!
• Chấp nhận là giai đoạn mà sự chấp nhận được đưa đến hoàn mỹ nhất. Trong các giai đoạn trước đó, trừ sự chối bỏ thì tất cả đều có màu sắc của sự chấp nhận. Nhưng thấp thoáng đâu đó vẫn còn những sự phản kháng có chủ đích hoặc không. Nhưng khi đến giai đoạn này, dường như mọi thứ đã được rõ ràng. Quá khứ đã không còn mang nhiều ý nghĩa nữa mà là giai đoạn thực hiện hiện tại để đem lại điều mong muốn trong tương lai.

Ví dụ minh họa trên bộ phim mặc dù đã cố gắng rạch ròi tất cả các giai đoạn khi đối diện với sự ra đi của Natasha nhưng ta vẫn có thể thấy được mỗi người dường như luôn có sự lồng ghép các giai đoạn với nhau. Thor mặc dù phần lớn là sự chối bỏ nhưng anh ấy cũng đã tìm cách thỏa hiệp (mặc cả) bằng cách tìm ra những phương hướng có thể cứu lấy Natasha. Clint là người đồng hành với Natasha từ lúc bắt đầu chuyến đi, anh ấy mặc cả rằng bản thân nên phải là người ra đi nhưng chính anh thể hiện sự chán nản, bất lực khi chính mắt nhìn cô ấy hi sinh. Hulk thể hiện sự giận dữ mà dường như xen lẫn trong đó một chút chán nản, anh không biết làm gì ngoài trút sự giận dữ của mình ra ngoài. Hay Captain người trầm mặc, lặng thinh và gần như không nói gì ngoài câu "là chúng ta" trả lời cho câu hỏi của Tony rằng "Cô ấy có gia đình chứ?" nhưng rồi cũng đứng lên và nói rằng không để cho sự hi sinh của cô ấy là vô nghĩa! Tony tập hợp sự "tỉnh táo" nhất có thể thấy những cũng là người thể hiện và dẫn dắt cảm xúc, anh ấy bất lực trước hiện thực rằng Natasha đã hi sinh và không còn phương hướng nào khác ngoài việc tiếp tục với thực tại này.

Qua đó ta có thể thấy, năm giai đoạn trên không nhất thiết phải đều có ở một người trước những biến cố, cũng không nhất thiết diễn ra theo đúng trình tự. Đôi khi ngay cả bước cuối cùng là chấp nhận cũng đôi khi không xảy ra.

Thời gian cho mỗi giai đoạn cũng vậy! Chúng cũng không cố định. Có người sẽ trải qua giai đoạn chỉ trong 5-10 phút, có khi cả ngày, hàng tuần hay hàng năm. Mọi thứ đều có thể tùy vào mỗi người. Và cách phản ứng lại với những biến cố tiêu cực đó cũng khác nhau vô cùng giữa mỗi người.

Chấp nhận là việc sẽ xảy ra từ từ trong mỗi giai đoạn đó dù ít dù nhiều và cuối cùng khi chúng ta chấp nhận toàn bộ biến cố đó, mọi thứ sẽ là một điểm khởi đầu mới.

Trong cuộc sống ngày nay, chúng ta luôn phải đối diện với những biến cố. Và rồi có những biến cố sẽ khiến chúng ta trải qua những giai đoạn như trên. Có người sẽ đắm chìm trong những giai đoạn khốn khó của cuộc đời. Nhưng rồi cũng có người sẽ vươn mình lên, như con phượng hoàng "dục hỏa trùng sinh", như búp sen vươn mình ra khỏi mặt hồ để nở hoa.

Tất cả điều chúng ta cần làm đó là sự chấp nhận. Luôn mang một tâm thế nhìn nhận và chấp nhận những biến cố đó để không bị chúng vùi dập. Đấy chính là "dĩ bất biến ứng vạn biến".

Viết đôi dòng, không biết rằng chính mình đã, đang thành công trên con đường "chấp nhận" chưa. Dù vậy thì tôi vẫn mang trong mình tâm thế "chấp nhận" ấy để đối diện mọi thứ một cách chân thật nhất!

Nếu bạn mong muốn tìm hiểu về trải nghiệm với những biến cố trong cuộc sống này thì hãy đón chờ bài viết tiếp theo nhé!

- H.D.H. -